چاپ آقا
چاپ استنسیل یا ترافارد نوعی تکنیک چاپی بوده که در آن از یک الگوی برش خورده یعنی استنسیل جهت انتقال طرح چاپ استنسیل به سطح مورد نظر استفاده می‌کنند. رنگ یا جوهر از طریق قسمت‌های باز از استنسیل عبور پیدا میکند و طرح را روی سطح، به چاپ می‌رساند. این روش برای چاپ روی انواع متریال‌ها مانند: پارچه، چوب، فلز، دیوار و… کاربرد داشته و به علت ساده بودن و هزینه اولیه پایین در اکثر هنرهای خیابانی صنایع دستی و تولید انبوه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استنسیل چیست؟
استنسیل به یک صفحه لایه نازک با جنس مقوا، پلاستیک، فلز یا دیگر متریال‌ها گفته می‌شود که طرح و الگوی خاصی روی آن برش داده شده است. وقتی که استنسیل روی یک سطح با عبور رنگ قرار بگیرد اسپری و جوهر از قسمت‌های خالی روی سطح اصلی منتقل می‌شود. از استنسیل در چاپ، هنر تجسمی، طراحی دیوار، صنعت و…. استفاده می‌شود و مهم‌ترین مزیت آن قابلیت تکرار سریع و یکنواخت طرح‌ها است.
کاربردهای استنسیل
طرح چاپ استنسیل به علت سادگی، سرعت و انعطاف بالا دارای کاربردهای زیادی در زمینه‌ها و صنایع مختلف است. بعضی از مهم‌ترین کاربردهای استنسیل را در جدول زیر با هم مرور می‌کنیم.
| هنر و طراحی | در هنرهایی مانند: دیوارنگاری، چاپ روی پارچه و نقاشی دکوراتیو استنسیل کاربرد بسیار زیادی دارد و میتوان با آن طراحی‌های مختلف روی تیشرت کیف کش دیوار و سطوح مختلف را انجام داد. |
| صنعت و تولید | برای علامت گذاری تجهیزات، چاپ مدارهای الکترونیکی و ساخت برد مدار چاپی استنسیل کاربرد زیادی دارد. |
| تبلیغات و بسته‌بندی | در صنعت چاپ تبلیغاتی و بسته‌بندی استنسیل بسیار پرکاربرد است به طوری که با کمک آن چاپ لوگو و طرح روی محصولات مختلف مانند جعبه‌های غذایی، بطری‌ها، کارتون‌ها و…. انجام می‌شود. علاوه بر این میتوان با کمک استنسیل به انجام تبلیغات محیطی و اقداماتی مانند ساخت استیکر، شابلون و… نیز پرداخت. |
| آموزش سرگرمی | از چاپ استنسیل میتوان برای درست کردن کاردستی و ساخت طرح‌های ساده برای فعالیت کودکان استفاده کرد. همچنین ساخت دکورهای تکراری برای مهمانی‌ها و مراسم نیز با استنسیل قابل انجام می‌باشد. |
استنسیل چاپ سیلک
استنسیل چاپ سیلک یا شابلون چاپ سیلک از ابزارهای مهم و کاربردی در روند چاپ سیلک به حساب می‌آید. این ابزار نوعی صفحه توری شکل بوده که روی آن طرح مشخص شده به شکل منفی ایجاد می‌شود. به این صورت که قسمت‌هایی که باید رنگ روی آن‌ها چاپ شود، باز هستند و قسمت‌هایی که نباید رنگ روی آن‌ها بیاید، مسدود می‌شوند.
ساختار استنسیل چاپ سیلک
استنسیل یا همان کلیشه در چاپ سیلک به عنوان عنصر اصلی انتقال طرح به سطح چاپ شونده عمل میکند. ساختار استنسیل بر اساس روش تولید و مواد مصرفی متفاوت است اما به صورت کلی شامل پایه توری ، امولسیون و طرح می‌باشد.
توری معمولاً از جنس پلی استر یا نایلون است و منافذ ریزی دارد. امولسیون ماده حساس به نور است که روی توری کشیده می‌شود پس از تابش نور قسمت‌هایی که با نور تابیده شده سخت شده و سپس طرح مورد نظر روی امولسیون قرار می‌گیرد.
مزایای استفاده از شابلون در چاپ سیلک
استفاده از شابلون در چاپ سیلک مزایایی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد؛
- دقت و جزئیات بالا: استفاده از شابلون امکان چاپ تصاویر و طرح‌های پیچیده با جزئیات دقیق را می‌دهد.
- مقرون به صرفه بودن: این روش هزینه کمتری مقایسه با برخی روش‌ها مخصوصاً در تیراژ‌های بالا دارد.
- انعطاف پذیری بالا: شابلون‌ها را میتوان برای چاپ روی انواع سطوح با جنس‌های مختلف استفاده کرد.
- ماندگاری چاپ: رنگ‌های به کار رفته در چاپ سیلک دوام بالای در برابر سایش و شستشو دارند.
مراحل ساخت استنسیل چاپ سیلک
به صورت کلی فرایند ساخت استنسیل چاپ سیلک به شرح زیر است:
- آماده سازی طرح: طرح در نرم‌افزار هایی مانند فتوشاپ و کورل ماده می‌کنند.
- انتخاب قاب شابلون: یک قاب چوبی فلزی را انتخاب کرد و توری مخصوص چاپ سیلک را روی آن می‌کشند.
- پوشش دهی با امولسیون: یک لایه به امولسیون روی توری شابلون اعمال می‌کنند.
- انتقال طرح: طرح چاپ شده را روی شابلون قرار می‌دهند و آن را در معرض اشعه فرابنفش می‌گذارند.
- شستشوی شابلون: پس از دادن نور فرابنفشی لامپ مخصوص شابلون را شسته تا بخش‌هایی از امولسیون که سخت نشده‌اند از بین رفته و طرح روی توری ظاهر شود.
- آماده سازی برای چاپ: شلول به خوبی خشک کرده و برای چاپ آماده می‌کنند.
- اجرای چاپ: با قرار دادن شابلون روی سطح مورد نظر، رنگ را روی آن اعمال کرده و با کاردک مخصوص رنگ را از میان توری عبور می‌دهند تا طرح روی سطح منتقل شود.
نحوه استفاده از استنسیل در چاپ سیلک
ابتدا استنسیل انتخاب شده را روی توری می‌چسبانند و از صاف بودن و بدون چین خوردگی بودن آن مطمئن می‌شوند و لبه‌های آن را محکم می‌کنند.
سپس با کمک کاردک یا اسکویجی مرکب یا رنگ را در یک سمت توری می‌ریزند و با فشار یکنواخت روی سطح توری می‌کشند.
به این ترتیب رنگ‌ها فقط از قسمت‌های باز استنسیل عبور کرده و طرح مورد نظر ایجاد می‌شود. سپس کار را در دمای مناسب قرار می‌دهند تا خشک شود.
سخن آخر
با مطالعه این مطلب دانستید که چاپ استنسیل چیست؟ چه مزایایی دارد و روش انجام آن به چه شکل می‌باشد. چاپ استنسیل کاربرد بسیار زیادی در زمینه‌های مختلف دارد که همین امر باعث شده در حال حاضر مورد توجه واقع شود. اگر قصد انجام اقدامات مربوط به چاپ استنسیل را دارید و به دنبال یک چاپخانه خوب و معتبر در این زمینه هستید پیشنهاد می‌کنیم که از خدمات چاپ آقا استفاده داشته باشید. فرایند چاپ استنسیل در این چاپخانه با تجهیزات پیشرفته و به روز و بالاترین کیفیت انجام می‌شود.
سوالات متداول
کاربردهای رایج چاپ استنسیل کدامند؟
- چاپ روی لباس و پارچه
- طراحی دیوارهای گرافیتی و دکوراتیو
- علامتگذاری صنعتی (جعبهها، ماشینآلات)
- ساخت بردهای الکترونیکی (PCB)
- تولید آثار هنری و صنایع دستی
تفاوت چاپ استنسیل با چاپ سیلک چیست؟
چاپ سیلک (سریگرافی) نوعی چاپ استنسیل پیشرفته است که از توری مشبک و فشار کاردک استفاده میکند، درحالیکه چاپ استنسیل سادهتر است و نیاز به دستگاه ندارد.
آیا میتوان استنسیل را چندبار استفاده کرد؟
بله، اگر از مواد بادوام مانند پلاستیک یا وینیل ساخته شده باشد، میتوان آن را بارها استفاده کرد. استنسیلهای کاغذی عمر کوتاهتری دارند.
مزایای چاپ استنسیل چیست؟
انعطاف، هزینه کم، قابلیت تکرار، اجرای ساده و…
انواع چاپ استنسیل کدامند؟
دستی، دیجیتال، مکانیکی.
نظر خود را با دیگران به اشتراک بگذارید!